Aferez; kan ayrıştırma anlamına gelir. Çok yakın zamana kadar kanserden ölüm neredeyse kaçınılmazdı. Ancak, destek tedavilerinin özellikle aferez teknolojisinin gelişmesiyle birlikte yüzlerce kanser hastası için daha fazla ve daha kaliteli yaşama ümidi doğdu. Aferez ile hastanın kanında bulunan ancak hasta için zararlı olan her türlü hücre, plazma içeriği veya maddeyi seçici bir şekilde uzaklaştırmak mümkündür. Ayrıca vericiden eritrosit, trombosit, lökosit ve plazma gibi istenilen kan ürününün bir veya daha fazlasını istenilen miktarda ayrıştırıp toplamak mümkündür. Günümüzde, terapötik aferez uygulamaları ile yüzde 90’lara kadar varan başarı oranları elde edilmektedir.

Hastadan veya vericiden alınan kanın ayrıştırılarak, ihtiyaç duyulan bileşenin alınıp, geri kalan bileşenlerin hastaya veya vericiye geri verilmesi anlamına gelir. Aferez kan nakli ile oluşabilecek yan etkileri de en aza indiren bir uygulamadır. Aferez aynı zamanda dolaşan kandan kök hücre hücreleri ayrıştırmak ve toplamak içinde kullanılan bir tedavi yöntemidir. Bu şekilde bir çok hastalıkta kök hücre tedavileri uygulama fırsatı doğmaktadır. Aferez uygulamaları neticesinde binlerce kanser hastasına kök hücre nakli ile şifa şansı sunulmaktadır.

Dünyada 1990’lı yıllarda yaygınlaşmış olan aferez üniteleri, ülkemizde başlangıçta çok az merkezde bulunmakta idi. Günümüzde ise 50’den fazla merkez mevcut olup, yılda 50 binden fazla kişiye 15’in üzerinde farklı işlem yapılır hale gelmiştir. Başta hematoloji olmak üzere, onkoloji, dermatoloji, nöroloji, immünoloji, romatoloji, endokrinoloji, gastroenteroloji, nefroloji, yoğun bakım,kardiyoloji, nöroşirurji,kardiyovasküler cerrahi, göğüs cerrahisi, ortopedi, kadın hastalıkları ve doğum, cerrahi onkoloji, reanimasyon, acil tıbbı, mikrobiyoloji ve klinik enfeksiyon gibi bir çok bilim dallarını ilgilendiren ve bazı hastalıkların tedavisinde kür sağlayan aferez, son yıllarda olmazsa olmaz bilim dalı haline gelmiştir.

Gönüllü kan vericisi olabilmeniz için, yaşınızın: 18 ile 65 yaş arasında, sağlık durumunuzun iyi, ağırlığınızın 50 kg'ın üzerinde ,vücut ısınızın 37,5 oc' nin altında, kan basıncınızın,180/100 mm hg'nın altında, nabzınızın düzenli ve dakikada 50 ile 100 arasında, hemoglobin düzeyinizin yeterli (erkeklerde 13,5 g/dl ve kadınlarda 12,5 g/dl'nin üzerinde) olması, bulaşıcı ciddi bir hastalığınızın olmaması gerekmektedir.

Bağışçı hangi değerlendirmelere tabi tutuluyor?

Kan bağışçısı olmak için gittiğinizde doktor tarafından cevaplamanız için elinize uzun bir soru listesi içeren bağışçı değerlendirme formu verilir. Bu soruların eksiksiz ve doğru cevaplanması çok önemlidir. Bağışçı değerlendirmesinde amaç; hastaya yeterli kalitede kan ürünü sağlanması ve vericinin zarar görmesinin engellenmesidir. Bu amaçla vericinin tıbbi özgeçmişi sorgulanmakta, verici kanları bazı testlerden geçirilmektedir. Kan güvenliği açısından bağışçının transfüzyonla bulaşan enfeksiyonlar açısından mikrobiyolojik taraması, ürünü temsil eden kan örneğinden ve eş zamanlı olarak yapılmaktadır.