Türkiye'de Sağlıkta Dönüşüm raporu, son dönemde elde edilen hızlı ilerlemeye rağmen, birçok insanın kendilerini ve ailelerini kronik hastalıklara ve uzun süreli işlev kaybına karşı korumanın önemini henüz tam kavrayamadığı yönünde görüşlere yer vermektedir. Tehlikeli düzeyde yüksek tansiyonla yaşayanların yarısından fazlasının, bunun için herhangi bir ilaç kullanmadığı bilinmektedir. Bunun yanında rapor, Türkiye'deki tip-2 diyabet hastalarının neredeyse yarısının halen bu durumlarından haberdar olmadığını ortaya koymaktadır. Bu gibi bulgular gelecekte hem zamansız ölümlerin, hem de önlenebilir işlev kayıplarının artacağına işaret etmektedir.

Çalışmanın sonuç bölümünde, bu alanda adımlar atılmadığı takdirde Türkiye'nin 'ikinci dalga' bir hastalık yükü ile karşı karşıya kalacağı, bunun da son yıllarda ekonomi alanında elde edilen kazanımlara zarar vererek ülkenin ekonomik geleceğine, 'eski' sanayileşmiş ülkelerin hiç karşılaşmadığı şekilde, gölge düşüreceği uyarısı yapılmaktadır. İlaçların ve tıbbi çözümlerin birlikte kullanımı yoluyla bu alanda gereken halk sağlığı tedbirleri alınabilirse 21. Yüzyılın Türkiye'si hem sağlık, hem de refah alanında Batı Avrupa ve Kuzey Amerika gibi gelişmiş bölgeleri geride bırakabilir.

'''Türkiye'de sağlıkta Dönüşüm bilinçlenmeye yardımcı olacaktır.''

• Türkiye'de halk sağlığı alanında bulaşıcı olmayan hastalıkların önlenmesi ve birinci basamak sağlık hizmetlerinin geliştirilmesine, bu yolla bir yandan da sağlık profesyonellerinin desteğiyle hastaların kendi kendilerine sağladıkları bakımın bir parçası olarak etkili ilaç kullanımının yaygınlaştırılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Örneğin damar hastalıklarının yönetimi alanında yük büyük ölçüde hastanelerde çalışan kardiyologlar ve dahiliye uzmanlarına düşmektedir. Öte yandan, tansiyon düşürücüler ve lipit düşürücüler gibi düşük maliyetli ama etkili ilaçların kullanımı ve diyabet tedavilerinin uygulanmasının, kişinin yaşam tarzında yapacağı değişikliklerle bir araya geldiğinde hastalıkların birinci basamakta en iyi şekilde yönetildiği uluslararası deneyimlerle kanıtlanmıştır.

• Türkiye'nin ekonomik alandaki başarısını sürdürmek; ülkenin eğitimden barınmaya ve ulaştırmaya kadar her alandaki ilerlemesi için zorunludur. Sağlık alanında elde edilen gelişmeler her ne kadar arzu edilen olumlu gelişmeler olsa da, bu gelişmelerin maliyetinin ekonomik başarıyı tehdit etmesi halinde ekonomik olarak karşılanamayacağı düşünülebilir. Yine de, Türkiye'nin demografik ve epidemiyolojik gelişiminin bu aşamasında artan sağlık harcamaları, gelecekte karşılaşılacak sağlık sorunlarının pahalı, geç-aşama tedavilerle çözüm zorunluluğuna bugün ekonomik çözümler getirebilir. Dolayısıyla milli gelirden artan bir payı sağlık alanına yönlendirmenin ve bu alanda hali hazırda sarf edilen yüzde 6'lık oranı OECD ortalaması olan yüzde 9'a yaklaştırmanın bulaşıcı olmayan hastalıkların önlenmesi ve tedavisinde önemli rol oynayacağı söylenebilir.

• İlaç kullanımı zaman zaman, yaşam tarzındaki değişiklikler ve çevre odaklı halk sağlığı koruma çalışmalarına bir alternatif olarak görülmektedir. Ancak modern toplumlarda ekonomik ve farmakolojik açıdan rasyonel ilaç ve benzeri ürünlerin kullanımı halk sağlığı programlarının etkisini 4 destekleyici bir faktör olarak değerlendirilmeli ve bir bütün olarak sağlık (ve sosyal) hizmetlerinin hızlı ve uzun dönemli maliyet etkililiğini artırmaya hizmet etmelidir.