COVID-19 salgını ve pandemi tüm disiplinleri etkiledi. Kanser hastaları tedavilerine erişimde en fazla etkilenen gruplar içinde yer aldı. Türk Tıbbi Onkoloji Derneği (TTOD) hastaların tedavilerine erişimde yaşadıkları zorluklara ve takiplerine destek olmak amacıyla aldıkları önlemleri ve yeni dönem planlamalarını TTOD Genel Sekreteri Doç Dr. Özlem Sönmez anlattı.

		NELER YAPTIK? Türk Tıbbi Onkoloji Derneği olarak öncelikle Enfeksiyon Hastalıkları, Göğüs hastalıkları uzmanları işbirliği yaparak ve derneğimizin üye hocaları ile birlikte ‘COVID-19 Pandemisi Danışma Kurulu’ oluşturduk. Dedik ki; Pandemi kanser tedavisine engel değildir. Kanser tedavisi sürmeli, ama nasıl sürmeli? Kontrolümüz altındaki hastalarımızın tedavilerini nasıl takip edeceğimizi ve onlara destek olmak açısından neler yapmamız gerektiği konusunda sorularımıza cevap aramaya başladık.

Öncelikle; mümkün olduğunca hastaların moleküler özelliklerine, evresine göre tedavi planladık. Kontrol altındaki hastalarımızın daha az hastane ortamında bulunması gerektiğinden alanı boşaltmaya çalıştık. Hastalarımızı evresine ve risk gruplarına göre ayırdık, ve uzaktan izlemeyle telefonla, tele tıp teknolojileri ile takip etmeye başladık. Aktif tedavisini bitiren ve takip döneminde olan hastalarımızın kontrolleri, tümör özelliklerine ve riskine göre ötelendi veya yine tele tıp yöntemleri kullanılarak uzaktan yapılmaya çalışıldı. Tetkikler için ise hastanın COVID-19 riskini en aza indirecek değerlendirme yöntemlerini seçtik.

Tedavileri mümkün olduğunca oral tedavilerle götürülmeye çalışılsa da her kanser hastasının hastalığı için bu tedavi mümkün olmayabiliyor. Bazı tedavilerin sıklığında ve ihtiyaçlarına göre düzenlenmeye çalıştık. Onkoloji ünitelerinde hasta ve hasta yakınlarımızın nasıl davranacağını ve tedavilerini ne şekilde sürdürebilecekleri ile ilgili birtakım bilgilendirmeler yaptık. Gerek hekimlere, gerekse hastalarımız ve hasta yakınlarımız için kısa bilgilendirme videoları ve görseller hazırlandık. Basın ve sosyal medya kanalları ile pandemi döneminde kanser hastalarının tedavilerinin aksatılmaması konusunda çeşitli yayınlar taptık, hastalara çağrıda bulunduk. ‘COVID-19 Pandemisi Danışma Kurulu’ tarafından, kanser hastası ve hasta yakınlarına yönelik el broşürleri hazırladık.

İkinci bir komisyon daha kurduk. Ülkenin her yerinde görev alan onkoloji hekimlerimize yönelik, gerektiğinde bazı kararlarda destek ihtiyacı olduğunda direkt ulaşabilecekleri iletişim kanallarını sağladık. Üyelerimize COVID-19 önleyici ekipman desteği verdik. COVID-19 salgını mücadelesiyle ilgili, onkoloji hastalarına yaklaşım ve tedavi yöntemleri hakkında ‘Onkoloji Hastaları Danışma Kurulu’ oluşturduk.

COVID-19 salgını nedeniyle insanlar virüs belirtileri yaşamadıkça hastanelere gitmiyor ya da erteliyor. Hastanelerin normal polikliniklerinde başvurularda düşüş gözlemledik, bu nedenle kanserde erken tanı şansının da azaldığını söyleyebiliriz. Hastanelerde bütün önlemler alınmış durumdadır. Vatandaşlarımızı tereddüt etmeden şikayetleri olduğunda başvurmaları konusunda bir kez daha uyarıyoruz. Pandemi tüm hızı ile devam ediyor. Biz TTOD olarak hastalarımızla ve kliniklerde görev alan arkadaşlarımızla iletişime devam edeceğiz.

COVID-19 KANSER HASTALARI İÇİN BİR RİSK Mİ?

Kanser hastaları risk grubu içinde gösterilmektedir Ancak, kanser hastalarında COVID-19’dan önce de kendilerini her türlü enfeksiyondan korudukları için çok ağır vakalara rastlanmamaktadır. Eğer rastlanırsa ve virüs yükü fazla olursa ki bu maskesiz yakalanıyorsunuz ve karşınızdaki kişide de maske yok çok fazla virüs alıyorsunuz demek. Zaten akciğer hastalarının çoğu sigaraya bağlı ve koah hastalığı da olduğundan akciğerlerin zemini kötü demektir. Tedavilerinde immün sistemleri de etkilediğinden riske daha açık duruma geliyor ve bu durumda da COVID-19 riski artabiliyor.

PANDEMİ DÖNEMİ KANSER TEDAVİLERİNE ENGEL DEĞİL

COVID-19 hastalığına ait semptomlar olmadığı sürece, en yüksek risk gruplarından olan kanser hastalarının doktorlarının tavsiyelerine uymalarını, tedavilerine mutlaka devam etmelerini, her zamanki gibi maske, mesafe ve hijyene dikkat etmeye devam etmelerini öneriyoruz.demi dönemlerinde kısıtlamalar sınırlamalar olabilir ancak bunlar bireylerin sağlığa erişim hakkını engellenmemelidir.